427 / 514
Serpil AĞCAKAYA, Onur EROĞLU
n
416
Bulgaristan’da uygulanan KDV oranları diğer Balkan ülkelerine göre yüksek kabul edilmektedir. Bu durum vergi
yükünün adaletsiz dağılmasına ve kayıtdışılığa neden olmaktadır.
2.2.3. Romanya
Romanya bulunduğu coğrafya itibariyle düz oranlı vergilemenin ilk uygulandığı ülkelerden biri sayılmaktadır. %
16 vergi oranı hem gelir vergisi hem kurumlar vergisi mükellefleri için geçerlidir. Bununla birlikte küçük ölçekli
kurumlar vergisi mükelleflerine belirli şartlarda % 3 oranında alternatif minimum vergi uygulanmaktadır (Delo-
itte, 2014).
Uluslararası ticaretin varlığı ile ortaya çıkacak vergiden kaçınma uygulamalarını önlemek amacıyla Romanya Ver-
gi Sistemi de OECD transfer fiyatlandırması anlaşmasının kabul ettiği şekilde transfer fiyatlandırma ve örtülü
sermaye kurumlarına yer vermekte ancak kontrol edilen yabancı kurum kazancı uygulaması sistemlerinde yer
almamaktadır. Bu da vergiden kaçınma eğilimlerini artırarak vergi matrahlarının aşınmasına sebep olmaktadır
(Deloitte, 2014).
Katma değer vergisi açısından bakıldığında Romanya’da % 24’lük oldukça yüksek bir vergi oranı uygulaması söz
konusudur. Bununla birlikte % 9 ve % 5’lik indirilmiş oranlar kabul edilmiştir (Deloitte, 2014). Yüksek KDV oran-
ları ülkede kayıtdışılığı artırmaktadır. Ancak Romanya, bulunduğu coğrafya içinde vergi kaçakçılığının önüne
geçilmesi konusunda öncü ülkelerden biri durumundadır. Üyesi olduğu Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ve
Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi (Southeast European Cooperative Initiative- SECI) gibi kuruluşlar vasıta-
sıyla özellikle sınır ötesi suçlar kapsamında yer alan vergi suçlarıyla mücadelenin sağlanması için bölge ülkeleri
arasındaki mükellef bilgi değişimine açık bir ülkedir (Tassinari, 2006,9).
2.2.4. Hırvatistan
Hırvatistan’da yabancı yatırımcıları çekmek amacıyla oldukça çeşitli vergi muafiyetleri kabul edilmiştir. Ülke
bugün de Avrupa’daki en düşük kurumlar vergisi oranının uygulandığı ülke konumundadır. Hırvatistan’la birlik-
te birçok ülkede serbest ticaret bölgeleri kurulmuş ve bu bölgelerde normal vergilerle birlikte gümrük vergilerinin
de uygulanmadığı görülmüştür.
Hırvatistan’da özellikle serbest bölgelerde ve az gelişmiş bölgelerde çeşitli vergi muafiyetleri söz konusudur.
Avrupa Birliği ülkesi olmasına rağmen Hırvatistan vergi mevzuatının AB temel müktesebatına uyum sağlamayan
hükümlerinin olduğu dikkati çekmektedir (Mavricek, 2013:168). Bundaki en önemli neden ise, doğrudan yabancı
yatırımları teşvik eden bir vergi sisteminin gerekliliğidir.
Hırvatistan’da gelir üzerinden çeşitli vergiler alınmakla birlikte uygulanan kişisel gelir vergisi % 12’den başlayarak
% 40’a çıkan artan oranlı bir tarife yapısına sahiptir. Kurumlar vergisi düz oranlı olup vergi oranı % 20’dir (Delo-
itte, 2014).
Uluslararası ticaretten yararlanarak vergiden kaçınmayı önlemeye yönelik olarak OECD model anlaşmasına
uyum göstererek sistemine transfer fiyatlandırması ve örtülü sermaye kurumlarını almakla birlikte yurtdışındaki
iştiraklerine kar payı dağıtarak karların yurt dışına kaymasını önlemeye yönelik kontrol edilen kurum uygulaması
henüz sistemde mevcut değildir (Deloitte, 2014).
Katma değer vergisi % 13 ve % 5’lik indirilmiş ve % 25 standart oran uygulaması söz konusu olmakla birlikte KDV
oranlarının yüksek olduğu dikkati çekmektedir (Deloitte, 2014).
2.2.5. Macaristan
Macaristan kişisel gelir vergisi için düz oranlı vergi uygulayan ülkelerden bir başkasıdır. Gelirin vergilendirilmesi
teknik olarak emek ve kazançlardan elde edilenler ile sermayeden elde edilenler şeklinde ayrılmaktadır. Ancak bu
ayrım sadece vergilendirme tekniğinde olmakta uygulanan oran değişmemekte ve her iki gelir türünde de % 16
olarak uygulanmaktadır. Kar payı, faiz ve gayri maddi haklara ilişkin ödemeler üzerinden tammükellef kurumlara
stopaj uygulanmamakta iken; dar mükellef kişiler stopaj yoluyla vergilendirilebilmektedir. Bu uygulama sermaye-
nin serbest dolaşımı ilkesine aykırılığa sebep olmaktadır.