1.Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

425

1. Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

1. Giriş

Tarih ders kitapları, bir devletin olaylara yaklaşımı, bakış açısı, idealize ettikleri ya da ötekileştirdikleri hususunda

kuşkusuz büyük ipuçları ihtiva eder. Diğer bir ifadeyle bir devletin çeşitli konular hakkındaki resmi görüşü o dev-

lete ait tarih ders kitaplarından kolayca öğrenilebilir. Bu bağlamda tarih ders kitaplarının propaganda metinleri

gibi büyük bir itinayla hazırlanıp, okul seviyesindeki genç vatandaşlara sunulduğu söylenebilir (Wirth, 2003: 25;

Stradling, 2003: 93-99).

Tarih kitaplarındaki anlatılarda yer alan kahramanlık, cesaret, medenilik gibi öznel normlar, tarihsel algının

biçimlenmesine katkı sağlamaktadır. Böylece okullarda öğretilen tarih dersleri övünme, gurur, küstahlık gibi etnik

merkeziyetçi tarzı benimsemektedir (Güvenç, 1998: 27; Ertürk, 2008: 249; Aslan, 2008: 303).

Tarih ile bugünün etkileşimi, “karşılıklı konulmuş iki aynanın kendi içlerinde birbirlerini sonsuza kadar üretme-

leri gibi bir doğurganlık ve süreklilik arz eder” (Köksal, 2007: 272). Bugünün değer yargıları ile geçmişin kurgu-

Özet

Bu çalışmada 2010 – 2011 eğitim öğretim yılında, Yunanistan’da ilk-orta-lise düzeyinde zorunlu olarak okutulan tarih ders

kitaplarındaki Osmanlı/Türk imgeleri incelenmektedir. Çalışmanın amacı, Yunanistan’da okutulan tarih ders kitaplarında biz

ve öteki imgelerinin nasıl aktarıldıklarını tespit etmek ve karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Buna bağlı olarak çalışmanın te-

mel malzemesini Yunanistan Milli Eğitim ve Din İşleri Bakanlığı tarafından hazırlatılan, bastırılan ve ülke genelindeki okullara

ücretsiz olarak dağıtılan tarih ders kitapları teşkil etmektedir. Çalışma, Yunanların, Osmanlıları/Türkleri nasıl gördüklerini

belirlemeye yöneliktir. Dolayısıyla Yunanlar ile Türklerin kesişen geçmişlerinde yer alan savaşlar araştırmanın öncelikli temelini

oluşturmaktadır. Konu anlatımlarında yer verilen imgelerin çözümlenmesinde metin ve söylem analizi tekniklerinden faydala-

nılmış; anlatımları açıklayan ya da destekleyen görsel malzemeler de değerlendirme kapsamında tutulmuştur.

Anahtar Sözcükler:

Biz/Öteki, Tarih Ders Kitapları Araştırmaları, Yunan Tarih Ders Kitapları, Osmanlı/Türk İmgesi, Yunan

İmgesi

Abstract

In this study, the images of Ottomans/Turks are examined in primary and secondary education level history textbooks that are

instructed compulsorily in 2010 - 2011 academic year in Greece. The aim of the study is to detect and analyze comparatively how

self and the other images are cited in the Greek history textbooks. Accordingly, the basic material of the study is the history text-

books that are produced and distributed free of charge to nationwide schools by the Greek Ministry of National Education and

Religious Affairs. The study intends to determine how Greeks see and identify Ottomans/Turks. Therefore, the historical events

such as wars that occurred in the intersecting past of the subject nations comprise the basis of the research. Text analysis and

discourse analysis techniques are used to analyze the images of Ottomans/Turks in the Greek history textbooks; visual materials

that describe or support the expressions are also kept under review.

Keywords:

Self/Other, History Textbooks Researches, Greek History Textbooks, Image of Ottomans/Turks, Image of Greeks

Öğr. Gör. Betül AYANOĞLU

Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye,

Yunanistan Tarih Ders Kitaplarında Öteki İmajı

The Image of the Other in the History Textbooks of Greece