84 / 514
Adriyatik’ten Hazar’a Karadeniz Topluluğu
73
n
dine yönelik bir tehdit algılaması olarak değerlendirilmekte ve tepki verilmektedir. Böylelikle KT aynı zaman-
da NATO ve Rusya arasında askeri bir çatışma alanı olarak da ortaya çıkmaktadır. Bu ortamda Rusya’nın KT
içinde olamayacağı ortadadır.
7. AT ve Rusya’nın Paylaşım Alanı Olarak KT
Petrol ve doğal gazın bitmesine veya güneş ve rüzgâr enerjisinin petrol ve doğal gazın yerini almasına kadar petrol
ve doğal gaz taşımacılığı günümüzdeki gibi sürdükçe Karadeniz ve başta Türkiye olmak üzere KT önemini hiç
yitirmeyecek, AT ve Rusya gibi büyük güçlerin egemenlik çatışmasına sahne olmaya devam edecektir.
75 yıl önce Hitler Almanya’sının Türkiye’nin Trakya kısmı hariç tüm Balkanları ele geçirip Karadeniz sahilleri-
ne çıkmasından sonra günümüzde bu defa AT’nun, Bulgaristan ve Romanya’yı kendine üye yaparak Karadeniz
sahillerine çıkmasının nedeni, doğal gaz ve petrol üreticisi Hazar ülkelerine olabildiğince yaklaşmaktır. KT’nun
Balkan tarafına yerleşen AT, uygun bir zaman içinde KT’nun Kafkasya tarafına da yerleşmeyi hedeflemektedir.
Bu doğrultuda AT’nun son günlerde -Moldova ve Ukrayna’nın yanı sıra -Asya kıtasında bulunan Kafkasya’daki
Gürcistan’la da ortaklık anlaşması imzalamış olması, bununla da yetinmeyerek Gürcistan’ın komşusu olan ve
aynı zamanda petrol üreticisi Azerbaycan’la da ortaklık anlaşması imzalamasına az bir zaman kalması böylelikle
Hazar sahillerine çıkarak petrol ve doğal gaz üreticisi ülkelere yaklaşması, yaklaşmanın da ötesinde Azerbaycan’ı
bünyesine katması hatta İran’la da komşu olması durumu ortaya çıkacaktır.
AT, İran’a sadece Azerbaycan üzerinden değil, tam ortak olması halinde Türkiye üzerinden de komşu olacaktır.
Yanı sıra Irak ve Suriye ile de komşu olmak suretiyle orta doğunun tam ortasında yer alacaktır.
Bu aşamada sorun şudur: Ermenistan dahil Kafkasya’daki ülkeleri ve Türkiye’yi bünyesine katarak en geniş sınır-
larına ulaşacak olan AT, bir yandan Karadeniz sahillerinde Rusya ile karşı karşıya gelirken diğer yandan orta
doğuda, çeşitli güçlerle karşı karşıya gelecektir. AT Rusya ile mücadele etmeye, her şeyden önce AT kamuoyu bir
din devleti olan İranlı komşu olmaya, bataklık tabir edilen orta doğu bölgesine girmeye hazır mıdır?
AT’nın ortaklık anlaşması imzaladığı Karadeniz’in kuzeyindeki Ukrayna’nın Kırım yarımadası Rusya tarafından
ilhak edildiği gibi ülkenin yarıya yakın kısmının da Rusya’nın desteği ile Ukrayna’dan kopmasına az bir zaman
kalmıştır. Bu şekilde AT, ortaklık anlaşması imzaladığı Ukrayna üzerinden Rusya ile karşı karşıya olduğu gibi,
Gürcistan üzerinden de yine Rusya ile karşı karşıyadır. Çünkü Gürcistan’da iki özerk cumhuriyet olan Abhazya
ile güney Osetya Rusya’nın desteği ile bağımsızlıklarını ilan etmişler başta Rusya olmak üzere bir kaç ülke tara-
fından bağımsızlıkları kabul edilmiştir. Fransa’daki ve ABD’deki ermeni lobilerinin baskılarıyla da Ermenistan’ın
Kafkasya’da Azerbaycan ile birlikte AT’na alınması durumunda bir yandan Ermenistan’ı doğal müttefiki kabul
eden ve onu kaybetmek istemeyecek olan Rusya ile AT karşı karşıya geleceği gibi diğer yandan Ermenistan’ın hem
Türkiye hem de Azerbaycan’la hiç çözülmeyecekmiş gibi görünen sorunları dolayısıyla yine AT bu üç ülkenin
sorunlarıyla karşı karşıya kalacaktır. Kafkasya’nın güneyindeki İran’a komşu olunması durumunda tamamı laik
olan AT ülkeleri hem bir din devletiyle hem de Amerika ve İsrail’in anlaşamadığı bir ülkeyle yan yana olacaktır.
İran’ın batısında ve Türkiye’nin güneyinde olan- bağımsızlığını ilan etmeye çok az bir zaman kalmış ve bağımsız-
lığı başta İsrail, ABD hatta Türkiye, AT ve diğer ülkelerce hemen tanınacak -Irak’ın kuzeyindeki Kürdistan yerel
yönetimi ile komşu olduğu gibi buranın batısındaki ve Türkiye’nin güneyindeki iç savaşın yaşandığı yine kısa bir
süre sonra iki üç parçaya bölünmesi yüksek bir olasılık olan Suriye ile de komşu olacaktır.
Karadeniz’in kuzeyindeki Azak denizinden başlayarak, Kafkasya’daki Azerbaycan ve Ermenistan’a uzanan bura-
dan İran’a, İran’dan kuzey Irak’taki Kürdistan yerel yönetimine buradan da Suriye’nin doğusundan batısındaki
Akdeniz’e ulaşan böylelikle bir yarım daire çizen sorunlu bir bölgenin-deyim yerindeyse ‘‘sorunlar hilali’’- içine
girmek, AT açısından göğüslenebilecek bir durum mudur?
Bu tehdit ve tehlikelere karşılık AT, elde edileceği fırsat ve imkânları karşılaştıracak daha kısa bir ifadeyle fayda
maliyet analizi yapmak suretiyle çeşitli alternatifler üzerinde duracaktır.
8. AT’nun, KT’nun Geleceğine İlişkin Alternatifleri
AT’nun KT’na ilişkin olarak önümüzdeki yıllar boyunca üretebileceği alternatifler üç başlık altında toplanabilir: