1.Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

454

1. Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

1. Giriş

Azerbaycan Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, stratejik konumu ve zengin doğal kaynakları sayesinde kısa

sürede küresel pazara girmeyi başarmıştır. Ancak Ermenilerin sürgün ettiği 350 bin ve Karabağ Savaşı’ndan kaçan

bir milyon ülke ekonomisine büyük darbe vurmuştur. Yeni bağımsızlığına kavuşan ülke bu problemlerini sahip

olduğu enerji kaynaklarını dünya pazarlarına çıkarmakta görmüş ve bu çerçevede Rusya ve Türkiye üzerinden

enerji kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştırmaya çalışmıştır. Sonraki dönemde ülkenin enerji politiği bu iki ülke

çerçevesinde gelişmiştir.

Asrın Anlaşması ile Türkiye önceliğinde batılı ülkelerle işbirliğine giden, Bakû-Tiflis-Ceyhan boru hattı ile dün-

ya enerji piyasasına tutunan Azerbaycan, Rusya’nın güçlenmesi ve Türkiye’nin istikrarsız politikaları karşısında

Özet

Azerbaycan, kendi petrolünü ve doğal gazını dünya pazarlarına ulaştırmak için Batılı şirketlere muhtaç durumdayken, bugün

“oyun kurucu” bir ülke olarak enerji politiği yürütmektedir. Bu rolün, enerji sektöründeki muazzam genişlemenin ve Rusya-Tür-

kiye ikilisiyle stratejik bir işbirliğinde çalışmanın bir sonucu olduğu söylenebilir. Azerbaycan enerji konusunda büyük yatırımlar

yapmış, SOCAR gibi dev enerji şirketleri kurmuş, Azerbaycan Neft şirketi aracılığıyla dünyaya açılmış, ülkede enerji sektöründe

çalışan şirket ve bu şirketlerin arkasındaki devletleri kendi milli meselelerinde aktif katılım için çeşitli çalışmalar yürütmüştür.

Bununla birlikte karşılaştığı en önemli sorun istikrarlı bir enerji politiği yürütememesidir. Bunda da Batılı devletlerin ürkekliği,

Türkiye’nin ilgili projelere yetecek donanımının olmaması Rusya’nın emperyal taleplerle bölgeye müdahaleleri ve Batının buna

önlem alamamasının etkisi büyüktür. Bu durum yakın gelecekte de devam edecek gibi görünmektedir. Zira Türkiye’nin iç ve dış

politikasındaki problemler, Rusya’nın Ukrayna’da estirdiği terör ve batının bunun karşısında etkin bir politika yürütememesi kar-

şısında, ekonomisi enerjiye dayalı bir devlet olan Azerbaycan’ı ikili ve ikilem içerisinde bir politikayı devam ettirmekten başka

seçenek bırakmamaktadır.

Anahtar Sözcükler:

Enerji, Enerji Politikası

Abstract

As Azerbaijan was dependent to western companies in the sense of transferring its own natural gas and oil, today the country has

become a “game maker” regarding the energy politics issue. It might be argued that today Azerbaijan’s current position is stemming

from its vast expansion on the energy sector and its strategic cooperation with Turkey and Russia. Since Azerbaijan set major in-

vestments on energy issue with its giant firms such as SOCAR and Neft, the country encourages the countries behind these firms to

apply politics in the favor of Azerbaijan’s national issues. On the other hand, the lack of stabil policies regarding the energy issue is

the most important disadvantage of Azerbaijan. This situation is stemming from the fearful stance of the western countries, the de-

ficiency of Turkey over the related projects and the imperial demands of Russia. It seems that this situation will continue during the

near future. Since considering the Turkey’s domestic and external issues, Russia’s extreme politics over Ukraine and the ignorance

of western countries, Azarbaijan will have no option to maintain its dilemmatic politics.

Keywords:

Energy, Energy Policy

Yrd. Doç. Dr. Reha YILMAZ

Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, ÇAVSAMMüdürü, Çankırı, Türkiye,

Türkiye-Rusya Ekseninde Azerbaycan Enerji Politiği

Azerbaijan’s Energy Politics on the Axis of Turkey-Russia