460 / 514
Karadeniz Ülkelerinde Enerji Arz Güvenliği
449
n
İndeks içindeki bir diğer faktör ülkelerin enerji verimliliğiyle ilgilidir. Enerji verimliliği düştükçe enerji arz güven-
liği riski artmaktadır.
Kişi başına enerji tüketimi, enerji verimliliği için kaba bir gösterge olabilir. Yukarıdaki grafik incelendiğinde, Tür-
kiye ve Ukrayna’da kişi başına enerji tüketiminin OECD ortalamasının altında kaldığı görülmektedir. Bu durum
ülkeler arasındaki gelir farklarının bir sonucu olarak değerlendirilebilir ve enerji verimliliği konusunda bilgi verici
olmayabilir.
Enerji yoğunluğu, 1000 dolarlık reel bir üretim gerçekleştirmek için harcanması gereken birincil enerji miktarını
(Btu olarak) göstermektedir. Bu oran enerji verimliliğinin iyi bir göstergesi olabilir. Grafiğe bakıldığında, Ukray-
na ve Rusya’nın enerji yoğunluğunun OECD ortalamasının üzerinde kaldığı görülmektedir. Bu durum genel-
likle eskiyen enerji alt yapısına bağlanmaktadır ve verimsiz üretim tekniklerinin kullanıldığını ima etmektedir.
Türkiye’nin enerji yoğunluğu ise OECD ortalamasına çok yakındır. Petrol yoğunluğu oranı da benzer biçimde
Rusya ve Ukrayna’da yüksektir.
Enerji verimliliği ayrıca taşıma sektörü için de incelenebilir. Aşağıdaki grafikte Rusya, Türkiye ve Ukrayna’da kişi
başına kullanılan taşıma enerjisinin, OECD ortalamasının altında kaldığı görülmektedir.
Grafik 6:
Ülkelerin Enerji Verimliliği (Kişi Başına Enerji Tüketimine Göre)
Grafik 7:
Ülkelerin Enerji Verimliliği ( Enerji Yoğunluğuna Göre)