1.Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

410

1. Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu

1. Giriş

Yirminci yüzyılın son yarısında Balkanların batısı olarak da ifade edilen Güneydoğu Avrupa‘da Avrupa ülkeleri-

nin ekonomilerinde küreselleşme ile de bağlantılı farklı tarihi deneyimler söz konusu olmuştur. Bu ülkelerin vergi

sistemlerinin modern bir yapıya kavuşturulmasında ülkelerin bağlı oldukları uluslararası kuruluşların oldukça

büyük etkisi bulunmaktadır. Ekonomik, sosyal ve hukuki olarak yeni kurulan ülkelerin de yer aldığı Balkanlar,

bugün çokuluslu şirketlerin cazibe merkezi haline gelmiş bir bölgedir. Bölgenin bu konuma gelmesinde coğrafi,

beşeri, sosyal özelliklerinin ötesinde ülkelerin vergi sistemlerinin önemli etkisi bulunmaktadır. Özellikle Avrupa

ülkelerinin düşük oranlı vergilerin uygulandığı bölgesi olan Balkanlar, taşımacılık gibi birçok sektörün kümelen-

mesi için de oldukça önemli vergisel teşviklere sahiptir.

Bölgede yer alan ülkeler daha çok gelişmekte olan ülke özelliği göstermektedir. CEFTA, KEİ, SECI, DTO, OECD

gibi kuruluşların yanında Balkan coğrafyasında yer alan ülkelerin vergi sistemlerinin şekillenmesindeki en önemli

kuruluş AB kabul edilmektedir. Dolayısıyla AB düzenlemeleri Balkan Ülkelerinin vergisel alanda uyum sağla-

malarını kolaylaştıran temel kaynakları oluşturmaktadır. Bu yönüyle çalışmada öncelik verilen temel konuların

başında AB’deki vergi uyumlaştırması olmakta ve ülkelerin temel uyum sağladığı uygulamalar AB üyesi, AB’ye

Özet

Balkan ülkeleri bulundukları coğrafya itibariyle ekonomik, sosyal, kültürel, mali ve hukuki olarak birbirleriyle işbirliğini geliş-

tirme ve bunu sürdürme çalışmalarıyla ulusal ve bölgesel avantajlar sağlayacak bir konuma sahiptirler. Bu avantajların sağlan-

masındaki önemli araçlardan birisi de ülkelerin vergi sistemlerinin birbiriyle uyum göstermesidir. Vergi sistemlerinin ve vergi

sistemlerindeki uyumun sadece ulusal ekonomilerin güçlenmesinde bir araç olmadığı bununla birlikte bölgedeki ülke ekonomile-

rinde de kayıtdışılığın önlenmesinin sağlanmasında kullanılacak önemli bir araç olduğu düşünülmektedir.

Balkan Ülkeleri boyutuyla bölge kapsamındaki devletlerin vergi sistemlerine ve sistemlerinin birbirine uyumlu hale getirilmesine

ilişkin olarak hazırlanan bu çalışma çerçevesinde bölgede yer alan devletlerin vergi sistemleri kısaca gözden geçirilerek özellikle

ekonomik faaliyetlerin canlanmasına yönelik katkı sağlayan gelir ve harcamalar üzerinden alınan vergilerin durumu incelene-

cektir. Coğrafyada bulunan ülkelerin genel olarak AB üyesi olduğu dikkate alınarak vergi sistemlerinin uyumu daha çok AB mev-

zuatı kapsamında değerlendirilecektir. AB’nin temel direktifleri ve Adalet Divanı kararları göz önünde bulundurularak bölgesel

bir işbirliğinin oluşturulması konusunda ülkelerin sistem gereklilikleri hukuki ve mali yönleriyle ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler:

Bölgesel İşbirliği, AB Direktifleri, ATAD, Vergi Sistemleri, Balkan Vergi Sistemi, Vergi Uyumu

Doç. Dr. Serpil AĞCAKAYA

Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Isparta, Türkiye,

Yrd. Doç. Dr. Onur EROĞLU

Bülent Ecevit Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Zonguldak, Türkiye,

Balkan Ülkeleri Vergi Sistemlerinin Bölgesel İşbirliği

Sağlanması Konusunda Gereklilikleri

The Necessity of Provision of Regional Cooperation Among

Balkan Countries’ Tax Systems