418 / 514
Kastamonu’da Yeni Bir İş Kolu: Tavukçuluk
407
n
3) Tablo 7’de görüldüğü gibi 2002 – 2013 yılları arasında toplam büyümede et tavukçuluğu daha fazladır. Orta-
lama üretimi tavukçulukta daha düşük olmakla birlikte büyüme oldukça istikrarlı bir şekilde gerçekleşmiştir.
Tavuk eti üretiminde 11 yıl boyunca hiç azalma olmamıştır. Kırmızı et üretiminde ise 6 yıl artarken 5 yıl azal-
mıştır. Bu durum önceki yıla göre artış rakamları için standart sapma rakamlarına da yansımıştır. Kırmızı et
üretimi standart sapması beyaz etin 3 katından daha fazladır. Bu durum ekonomik istikrar açısından görece
tavukçuluğun küçükbaş ve büyükbaş hayvancılığa göre daha avantajlı olmasını sağlamaktadır.
4. Türkiye’de Et Tavukçuluğu
Türkiye’de et tavukçuluğu ağırlıklı olarak sözleşmeli yetiştiricilik şeklinde yapılmaktadır. Bu sistemde yetiştirici,
bir entegre tesis-fabrika ile (örneğin Erpiliç, CP vb.) yaptığı sözleşme çerçevesinde fabrikanın verdiği civcivleri
yine fabrikanın verdiği yemle 45 gün besleyip süre sonunda kesime giden hayvanların canlı ağırlıklarıyla alınan
yemin oranına göre belirli bir işçilik ücreti alıyor. Aynı zamanda fabrika, veterinerini de haftalık periyotlarda
sağlık desteği için görevlendiriyor.
Piyasada mevcut tavuk çiftliklerinde yapılan araştırmalar göstermiştir ki; (Aytaç Gıda Yatırırm San. ve Tic. A.Ş.
Üretim Saha Uzmanı: Ahmet Tokat, kişisel görüşme, Mayıs 2014)
1) 50.000 broiler kapasiteli bir tavuk çiftliğinin yatırım maliyeti arazinin durumuna, inşaat ve makinaların kali-
tesine göre değişmekle birlikte 1.300.000 TL civarındadır. Bunun %65’i AB tarafından hibe olarak verilecek,
kalan %35’i yani 455.000TL ise özkaynaklardan karşılanacaktır.
2) Yıllık ortalamada broiler kilogramı başına; 0,40 TL ile gelir elde edilmektedir. Gider olarak da her biri 1000
– 2000 TL civarında olmak üzere, personel, altlık, bakım/onarım, elektrik ve yaklaşık 10.000 TL civarında da
ısıtma gider olmaktadır. 50.000 broiler kapasiteli bir tavuk çiftliğinde normal şartlarda %2-5 kayıp olmaktadır.
Broiler ortalama ağırlığı dönem sonunda 2-2,5 kg’a ulaşmaktadır. Her kg için 1,8 katı yem tüketilmektedir.
Ancak yem gideri sözleşme yapılan firma tarafından karşılanmaktadır.
Yukarıdaki hesaba göre dönemlik (üretim ve temizlik olmak üzere toplam 60 gün) 25.000 – 30.000 TL arası kar
elde edilmektedir. Bu hesap aşağıdaki tabloda da kısaca özetlenmiştir:
Tablo 8:
Broiler Yetiştiriciliğinin Her Dönem (60 Gün) İçin Nakit Bütçesi
Boriler
(adet)
Boriler
(Tutar)
Broiler
(Kg)
Yem
(Kg)
Yem
(Tutar)
Personel Elektrik Bakım Altlık Isınma
Gelir
48.250
0,4
2,25
Gider
(50.000)
0
(0,04)
(3,8)
0
1.500
1.500 1.500 1.500 10.000
Kar
27.425 (48.250
x 0,4 x
2,25 –
1.500
– 1.500
– 1.500 –
10.000)
Yılda 6 dönem olduğundan yıllık net nakit girişi (Yıllık Net Kar) : 164.550 TL
Yatırımda özkaynaklardan karşılanan 455.000 TL’nin geri ödeme süresi hesaplandığında:
Yatırım 2,77 yılda kendisini geri ödeyecek sonrasında da her dönem (yani 60 gün) 27.425 TL net kar elde edile-
cektir. Bu ise aylık net 13.712 TL net kazanç demektir ki kırsal alan şartlarında çiftçiler için oldukça iyi bir gelir
anlamına gelmektedir.