139 / 514
Mehmet CURAL, Arınç BOZ
n
128
Bulgaristan’da küresel krizden sonraki dönemde tüketim azaldığından takip eden yıllarda vergi gelirlerinde düşüş
yaşanmıştır. Bulgaristan’da kamu harcamaları krize kadar düzensiz seyretmiştir. 2008 küresel krizinin etkisiy-
le, 2009 yılında kamu harcamalarında yaklaşık %2’lik bir artış yaşanmıştır. Temmuz 2009’da oluşturulan yeni
hükümet bazı kriz önlemleri almıştır. Açıklanan kriz önlemlerinden biri de kamu harcamalarının azaltılmasına
yöneliktir. Bulgaristan’da bütçe dengesi, istikrarsız bir görünüm içindedir. 2000 yılında bütçe açık vermiş ancak
takip eden yılda bütçe fazlası meydana gelmiş, 2002 ve 2003’de bu şekilde devam etmiştir. Bulgaristan’da 2003’ten
sonra istikrarlı bir bütçe fazlası mevcuttur. Bütçe fazlası 2008 krizine kadar sürmüştür. 2010 yılında, Hükümetin
ekonomik krizi önleme çalışmalarına rağmen bütçe açık vermeye devam etmiştir (T.C. Sofya Büyükelçiliği Ticaret
Müşavirliği, 2010:9).
Hırvatistan 2000’li yılların başında çevresiyle karşılaştırıldığında yüksek vergi oranlarıyla dikkat çekmiştir. 2004
yılı sonrasında vergi gelirlerinde küresel krize kadar önemli bir değişim olamamış, sadece krizin etkisiyle %1
oranında bir azalış olmuştur. 2005 yılında faaliyete geçen kalkınma programı kapsamında bütçe gelirlerinde bir
iyileşme yaşanmıştır (Kubiszewska, 2013:64). Hükümet bu doğrultuda 2001-2004 yılları arasında yeni bir politika
belirlemiş, bu doğrultuda vergi gelirlerinde düşüş yaşanmıştır (World Bank, 2001:1) Hırvatistan’da harcamalar-
daki en dikkat çekici artış, 2008 yani küresel kriz döneminde olmuş, GSYH’ye oranla %2’nin üzerinde artış yaşan-
mıştır (Kubiszewska, 2013:66). Küresel krizden sonra Hırvatistan hükümeti kamu finans sektöründe bazı kararlar
almıştır. Bu kararın etkisi kamu harcamalarına 2010 yılından sonra yansımıştır. Bütçe, 2000’den 2012’ye kadar
her yıl açık vermiştir. Bunun temel nedeni Hırvatistan ekonomisinin sosyalist ekonomiden serbest piyasa ekono-
misine geçişin yarattığı sıkıntıları aşamamasıdır (Kubiszewska, 2013:64). Ancak bu iyileşme global krizin etkisiyle
sekteye uğramıştır. 6 Mart 2010 tarihinde hükümet dördüncü krizle mücadele paketini açıklamıştır. Pakette mali
prosedürlerin hızlandırılması, kamu arazilerinin satışı, KOBİ’lerin krediye erişiminin kolaylaştırılması ve tarımsal
istihdamın artırılmasının teşviki gibi hususları içeren 24 tedbir yer almaktadır. Hükümet tarafından krizle müca-
dele için bugüne kadar 300 milyon Euro harcandığı ifade edilmekte olup, bu rakam GSYİH’nın yaklaşık % 4,5 ‘ine
denk gelmektedir.
Grafik 1:
Karadeniz ve Balkan Ülkelerinde Bütçe Açığı/GSYİH Gelişimi, %
Kaynak:
International Monetary Fund, World Economic Outlook Database, April 2014