402 / 514
Balkan Ülkelerinin Küresel Rekabet Bağlamında İş Dünyasına Yönelik Sorunları
391
n
süreç, yatırımların azalmasına, üretimin azalmasına ve doğal olarak gelir elde edilememesine neden olarak ülke-
de ekonomik krizin yaşanmasına neden olmuştur. Bu gelişmelerin doğal bir sonucu olarak Yunanistan incele-
nen dönem başında (2008-2009) dönem başında Balkan ülkeleri içerisindeki sıralamada iyi bir konuma sahip
iken incelenen dönem sonunda (2013-2014) Temel Gereksinimler Verimlilik Artırıcı Faktörler ile İnovasyon ve
Gelişmişlik Faktörleri olmak üzere üç açıdan da gerilemiş durumdadır. Yayınlanan son Küresel Rekabet Endeks
Raporuna göre Yunanistan da öne çıkan sorunları finansmana erişimde yaşanan zorluklar, verimsiz kamu bürok-
rasisi, vergi düzenlemelerinde yaşanan sorunlar, politik istikrarsızlıklar ve vergi oranlarının yüksekliği şeklinde
sıralamak mümkündür.
Makedonya’da da diğer balkan ülkelerinde olduğu gibi iş dünyasında yaşanan en önemli sorun olarak finansmana
erişim sorunu ilk sırada yer almaktadır. Bu sorunu verimsiz bürokratik uygulamalar, alt yapı yetersizlikleri, iş
gücünün yetersiz eğitilmesi politik istikrarsızlıklar takip etmektedir. Bu sorunlar nedeniyle Makedonya Temel
Gereksinimler Verimlilik Artırıcı Faktörler ile İnovasyon ve Gelişmişlik Faktörleri açılarından Balkan ülkeleri
içerisindeki sıralamada orta sıralarda yer almaktadır. Mevcut durum itibariyle Makedonya, iş dünyasında başarı
elde ederek Küresel Rekabet endeksinde üst sıralara tırmanabilmek için sırasıyla finansmana erişim, alt yapı yeter-
sizlikleri, yetersiz eğitilmiş iş gücü ve verimsiz bürokratik uygulama sorunlarıyla mücadele etmek ve bu sorunları
çözmek zorundadır.
Balkan ülkelerinden bir diğeri olan Karadağ ise, iş dünyasına yönelik olarak dönem dönem farklı sorunlarla karşı
karşıya kalmıştır. İncelenen dönemin başları itibariyle en önemli sorun, verimsiz bürokratik uygulamalar iken,
sonraki yıllarda alt yapı yetersizlikleri, iş ahlakındaki eksiklikler ve diğer ülkelerde olduğu gibi finansmana eri-
şimde yaşanan sorunların iş dünyasına yönelik en önemli sorunları teşkil ettiği görülmektedir. Karadağ da Make-
donya gibi Temel Gereksinimler, Verimlilik Artırıcı Faktörler ile İnovasyon ve Gelişmişlik Faktörleri açılarından
Balkan ülkeleri içerisinde orta sıralarda yer almaktadır. Yayınlanan son Küresel Rekabet Endeks Raporuna göre,
Karadağ, yatırımları ülkeye çekerek iş dünyasında başarı elde etmek ve kalkınabilmek için sırasıyla finansmana
erişim, rüşvet, verimsiz bürokratik uygulamalar ve vergi oranlarının yüksekliği gibi bir takım sorunlarını çözmek
zorundadır.
Sırbistan ise, yıllar itibariyle önem sıralaması değişiklik göstermiş olmakla birlikte iş dünyasında ağırlıklı olarak
rüşvet, verimsiz bürokrasi, politik istikrarsızlıklar ve finansmana erişim sorunları yaşayan bir ülkedir. Ülkedeki en
önemli sorun olarak rüşvetin bir adım daha öne çıktığı görülmektedir. Bu sorunu verimsiz bürokratik uygulama-
lar ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar takip etmektedir. Politik istikrarsızlığın ise, incelenen dönem başı
(2008-2009) itibariyle ülke açısından önemli bir sorun iken son zamanlarda artık önemsiz bir problem haline geti-
rildiği görülmektedir. Gerek Temel Gereksinimler gerek Verimlilik Artırıcı Faktörler ve gerekse de özellikle İno-
vasyon ve Gelişmişlik Faktörleri açısından incelene dönem başı, dönem sonu ile karşılaştırıldığında Sırbistan’ın
Balkan ülkeleri içerisindeki sıralamada önemli oranda gerilerde kaldığı görülmektedir. Mevcut durum itibariyle
Sırbistan da rüşvet, verimsiz bürokrasi, finansmana erişimde karşılaşılan zorluklar ve politik istikrarsızlık iş dün-
yasının önündeki en önemli sorunlar olarak görülmektedir.
Moldova’da da diğer Balkan ülkelerinde olduğu gibi rüşvet, politik istikrarsızlıklar, finansmana erişim zorlukları,
bürokratik engeller ve enflasyon gibi iş dünyasına yönelik sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar içerisinde
rüşvet, politik istikrarsızlık ve finansmana erişim zorlukları birkaç adım öne çıkmış durumdadır. İş dünyasına
yönelik bu sorunlar nedeniyle Moldova Temel Gereksinimler, Verimlilik Artırıcı Faktörler ile İnovasyon ve Geliş-
mişlik Faktörleri açısından incelene dönem başına kıyasla dönem sonunda Küresel Rekabet Endeksi sıralamasın-
da çok az da olsa gerilemiş durumdadır. Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan son Küresel Rekabet
Endeks Rapora göre iş dünyasına yönelik olmak üzere Moldova’nın en önemli 3 temel sorununun sırasıyla rüşvet,
politik istikrarsızlıklar ve devlet istikrarsızlıkları olduğu görülmektedir. Bu sorunları verimsiz bürokratik düzen-
lemelerin ve vergi düzenlemelerindeki sorunların takip ettiği görülmektedir.
Romanya’da iş dünyasına yönelik sorunların, incelenen yıllar itibariyle çok çeşitlilik göstermektedir. Özellikle son
yıllarda vergi oranlarının yüksekliğinin, rüşvetin ve bürokratik engellerin iş dünyası açısından önemli engelleri
teşkil ettiği görülmektedir. Bu sorunlar yanında vergi düzenlemelerindeki sorunlar ve finansmana erişimde kar-
şılaşılan zorluklarda ülkedeki politika yapıcılarının mücadele etmesi gereken diğer sorunları teşkil etmektedir. Bu