482 / 514
Döviz Kuru Oynaklığı ve Dış Ticaret: Türkiye Örneği
471
n
∆LDKO İçin Varyans Analizi
Dönem Standart Sapma
∆LX
∆LM LDK ∆LDKO ∆LGSYİH
1
0.212051
22.98991 16.23241
2.130733
58.64695
0.000000
2
0.263279
26.58994 12.03679
3.578831
57.10790
0.686536
3
0.335274
23.41942 27.65541
9.130727
36.68419
3.110248
4
0.343894
24.22462 26.39808
9.910679
35.47456
3.992061
5
0.384655
29.33205 24.65499
8.212448
34.60852
3.191992
6
0.403140
27.32723 27.10118
7.722399
31.56204
6.287155
7
0.438187
37.96220 23.33763
6.542174
26.83133
5.326668
8
0.498593
47.48345 18.05819
7.724924
21.49368
5.239754
9
0.521314
44.49508 22.44286
7.086907
20.85033
5.124824
10
0.531237
42.87733 23.79681
8.053082
20.08995
5.182825
Tablo 5:
Varyans Ayrıştırması Devamı
∆LGSYİH İçin Varyans Analizi
Dönem Standart Sapma ∆LX
∆LM LDK
∆LDKO ∆LGSYİH
1
0.016099
62.72643
1.647253
10.33638
1.403931
23.88601
2
0.018780
46.56098
17.69082
16.49735
1.699763
17.55109
3
0.022560
37.83576
28.87242
11.43274
9.541691
12.31739
4
0.026908
37.66245
31.45370
13.00907
7.372446
10.50233
5
0.029460
37.88149
33.66940
12.43041
6.160773
9.857935
6
0.032642
33.92722
27.93424
12.94584
9.321734
15.87097
7
0.034985
30.98365
24.32791
14.03004
9.278415
21.37999
8
0.036268
28.83622
27.31349
14.11957
9.832341
19.89838
9
0.039462
31.75205
25.60688
16.01935
8.827815
17.79390
10
0.041338
31.88375
28.04692
15.67120
8.161813
16.23633
Tablo 5 Varyans ayrıştırması sonuçlarını göstermektedir. Varyans ayrıştırması, değişkenlerin kendilerinde ve
diğer değişkenlerde meydana gelen şokların kaynaklarını yüzdesel olarak ifade etmektedir. Eğer bir değişkende
meydana gelen değişmelerin büyük bir bölümü kendisinden kaynaklanıyorsa bu değişkenin dışsal olduğunu gös-
termektedir.
Varyans ayrıştırması sonuçlarına bakıldığında: döviz kuru oynaklığının; ihracat, ithalat, döviz kuru ve gelir üze-
rinde meydana getirdiği şokların, diğer değişkenlere göre daha az olduğu görülmektedir. Sonuçlar incelenmeye
devam edildiğinde ihracat ve döviz kurundaki şokların büyük bir kısmı kendileri tarafından geldiği, ithalattaki
şokların büyük bir kısmının ihracat tarafından geldiği ve gelirdeki şokların ise büyük bir kısmının ihracat ve itha-
lat tarafından geldiği görülmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda gelir üzerinde, döviz kuru ve döviz kur oynaklı-
ğından ziyade dış ticaretin etkisinin daha çok olduğu görülmektedir.
Modelde yer alan değişkenler SUR yöntemiyle bir sistem olarak tekrar çözülmüş ve ardından değişkenler arasın-
daki nedensellik ilişkisi WALD testi ile analiz edilmiştir. SUR, VAR modeline benzer bir şekilde modeldeki her
Tablo 5 devam