485 / 514
Rahmi YAMAK, Serkan SAMUT
n
474
Regresyon Denklemi
Döviz Kuru
ihracat katsayılara sıfırı eşittir.
7.631859
0.0057
İthalat katsayılara sıfırı eşittir
0.742373
0.3889
Döviz kuru oynaklığı katsayıları sıfıra eşittir.
74.86429
0.0000
GSYİH katsayıları sıfıra eşittir.
38.07013
0.0000
Regresyon Denklemi
Döviz Kuru Oynaklığı
ihracat katsayıları sıfıra eşittir.
2.451964
0.1174
İthalat katsayıları sıfıra eşittir
8.166998
0.3181
Döviz kuru katsayıları sıfıra eşittir.
37.45956
0.0000
GSYİH katsayıları sıfıra eşittir.
0.728021
0.8666
Regresyon Denklemi
GSYİH
ihracat katsayıları sıfıra eşittir.
1.617163
0.2035
İthalat katsayıları sıfıra eşittir
1.753526
0.1854
Döviz kuru katsayıları sıfıra eşittir.
15.72511
0.0277
Döviz kuru oynaklığı katsayıları sıfıra eşittir.
1.654303
0.1984
Tablo 8, SUR sisteminin hata terimlerinin korelasyon katsayılarını göstermektedir. Tablo incelendiğinde hata
terimleri arasındaki korelasyon katsayılarının hemen hemen hepsinin anlamlı olduğunu göstermektedir. Korelas-
yon katsayılarının gelir ile ihracat ve ithalat arasında anlamlı bir sonuç vermesi, ihracat ve ithalat üzerinde çıkan
bir standart sapmalık şokun etkisini sistem içerisinde ölçmemize izin vermektedir.
Tablo 8:
SUR Hata Terimleri Korelasyon Katsayıları
∆LX
∆LM
LDK
∆LDKO
∆LM
0.678638
a
LDK
0.476682
a
0.411648
a
∆LDKO
0.243142
0.358355
b
0.417660
a
∆LGSYİH
0.471035
a
0.608874
a
-0.008707
-0.090819
a: %1 anlamlılık düzeyi, b: %5 anlamlılık düzeyi, c: %10 anlamlılık düzeyi
5. Sonuç
Dalgalı döviz kuru sistemlerinin uygulandığı günümüz ekonomilerinde döviz kurlarında önemli oynaklıklar
görülmektedir. Bu oynaklıkların aşırı derecede fazla olması döviz kuru değerinin gelecek dönem tahminlerini
güçsüzleştirmekte bunun sonucunda ülke parasının itibarını kaybetmesine yol açmaktadır. Bu sonuç doğrultu-
sunda döviz kuru oynaklığı, ülkenin dış ticaret, üretim, yatırım gibi makro iktisadi göstergelerinde olumsuz bir
etkiye sahip olmaktadır.
Bu çalışmada 2000 – 2013 yılları arası üçer aylık reel döviz kuru, ihracat, ithalat ve GSYİH verileri kullanılmıştır.
Çalışmada öncelikle reel döviz kurundan literatürde yaygın olarak kullanılan “hareketli standart sapmalar” yönte-
mi ile döviz kuru oynaklık serisi elde edilmiştir. Sonrasında değişkenlerin mevsimsel dönüşümleri alınarak loga-
ritmaları alınmıştır, hemen ardından modeldeki değişkenlere, literatürde yaygın olarak kullanılan Genişletilmiş
Dickey Fuller (ADF) ve Phillips Perron birim kök testileri ile durağanlık seviyeleri tespit edilmiş ve değişkenler
Tablo 7 devam