255 / 514
Mustafa ÖZTÜRK, Osman Nuri ARAS
n
244
Türkiye’nin 2013 yılı itibariyle KEİ ülkelerine olan ihracatı 20,37 milyar dolar, ECO ülkelerine 11,90 milyar dolar,
İİT ülkelerine ise 49,37 milyar dolardır.
Türkiye’nin 2013 yılında KEİ ülkelerinden yaptığı ithalat 41,27 milyar dolar, ECO ülkelerinden 14,80 milyar
dolar, İİT ülkelerinden 32,07 milyar dolardır.
Tablo 5:
Ülke Gruplarına Türkiye’nin İthalatı (Milyon Dolar)
Ülke Grubu
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Türkiye’nin Toplam İthalatı
170,06 201,96 140,93 185,54 240,84 236,55 251,65
OECD Ülkeleri
88,19 98,89 72,97 94,16 121,33 113,72 124,20
EFTA Ülkeleri
5,77
6,22
2,78
4,00
5,85
5,24 10,65
Karadeniz Ekonomik İşbirliği
34,66 45,07 27,69 32,98 38,77 41,51 41,27
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
9,83 10,22
6,01 11,61 17,31 16,43 14,80
Bağımsız Devletler Topluluğu
30,83 41,05 24,76 28,91 33,16 35,25 34,00
Türk Cumhuriyetleri
2,53
3,24
1,87
2,92
3,64
3,56
3,60
İslam İşbirliği Teşkilatı
17,35 22,05 13,36 22,20 31,42 31,69 32,07
Avrupa Birliği (AB 28)
68,47 74,51 56,62 72,39 91,44 87,66 92,45
Kaynak:
TÜİK
Türkiye’nin bölgesel ekonomik işbirliği anlaşması yaptığı KEİ ülkelerine olan ihracatı 2007 yılında toplam ihra-
catının %15,6’si iken sonraki yıllarda bir miktar azalmış ve %12-13 arasında değişen bir seviyeye ulaşmıştır. Eko-
nomik İşbirliği Teşkilatına olan ihracat seviyesi de 2007 yılında %4,4 iken 2013 yılına kadar artış göstererek %8
düzeyine kadar çıkmıştır. İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerine olan ihracat 2007 yılında toplam ihracatın %18,9’u
iken 2013 yılında %32,5 seviyesine kadar yükselmiştir(T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2014).
Türkiye’nin KEİ ülkelerinden yaptığı ithalat toplam ithalatının %15-20 seviyesini 2000’li yıllar boyunca korumuş-
tur. ECO ülkelerinden yapılan ithalat 2007 yılında %5,8 seviyesinde iken 2013 yılında %5,9 seviyesine ulaşmıştır.
İslam İşbirliği Teşkilatından yapılan ithalat 2007 yılında %10,2 iken 2013 yılı itibari ile %12,7 seviyesine çıkmıştır
(T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2014).
Türkiye’nin bölgesel işbirliği anlaşmaları 2000’li yıllar boyunca dış ticaretine hem rakamsal olarak hem de oransal
olarak olumlu yansımıştır. Aynı dönemde Avrupa Birliği ve OECD ülkeleri ile olan ticarette %10’luk bir düşüş
olmuştur. Bu da gösteriyor ki Türkiye’nin dış dünya ile olan ticaretinde bölgesel işbirliği anlaşmalarının etkisi
giderek artmaktadır.
6. Sonuç
Türkiye 20 milyon km
2
alana ve yaklaşık 350 milyon nüfusa sahip, zengin yer altı ve yer üstü kaynakları olan
Karadeniz Ekonomik İşbirliği örgütüne üye olmakla önemli bir avantaja sahip olmuştur. Bölgenin ikinci büyük
ekonomisidir, kalkınmışlık düzeyi, sanayi üretimi ve büyüme hızı ile göze çarpan bir ülkedir. Bölge ülkeleri ile
olan siyasi ve ekonomik ilişkilerini geliştirmek suretiyle ticaret hacmini hızla arttırma potansiyeline sahiptir.
2008 küresel finans krizi Türkiye’nin en önemli ticari ortağı olan Avrupa Birliğini uzun süreli bir durgunluğa
sürükleyince Türkiye yeni Pazar arayışlarına yöneldi. Çok geçmeden Arap baharı olarak başlayan ve Ortado-
ğu ve İslam ülkelerini içine alan çatışma ortamı Türkiye’nin o bölgelerle olan ticaretine önemli ölçüde yansıdı.
Bu koşullarda KEİ ülkeleri önemli bir Pazar alternatifi olarak Türkiye’nin önünde durmaktadır. Tüm bu olup
bitenlere bakıldığında küresel gelişmeler farklı ekonomik örgütlenmelere dâhil olmanın önemini bir kez daha
ortaya koymaktadır.