206 / 514
Enerji Talebinde Hes’ler ve Hanehalkının Hes’lere Yöneliktutum ve Davranışları: Doğu Karadeniz Örneği
195
n
Tablo 4:
Yöredeki suların elektrik enerjisi üretiminde kullanılma tercihi (%)
Artvin
Rize
Ordu
Katılmıyor
50,0
45,0
49,5
Kararsız
21,0
15,0
20,4
Katılıyor
29,0
40,0
30,1
Görüşülen bireylerin Türkiye’nin elektrik enerjisi açığının kapatılması için hangi enerji kaynaklarının kullanıl-
ması tercihleri konusunda bölgelere göre farklı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Artvin bölgesinde %86 gibi yük-
sek bir çoğunluk diğer yenilenebilir enerji kaynakları olarak adlandırılan Rüzgâr Enerjisi, Güneş Enerjisi, Jeo-
termal Enerji, Hidrojen Enerjisi gibi enerji kaynaklarını tercih etmektedirler. Yine Rize ve Ordu’da çoğunluğun
bu kaynaklarının kullanılmasını tercih ettikleri ortaya çıkmaktadır. Rize’de HES’leri tercih edenlerin oranı %27
iken Ordu’da %17,6’dır. Ordu’da termik santraller, HES’lere göre daha fazla tercih edilmektedir. Kişilerin enerji
kaynağı tercihlerinin eğitim düzeyine, gelir gruplarına ve yaşadığı yere (kır-kent) göre tercihleri, istatistiksel
olarak analiz edilmiş ancak anlamlı ilişkiler bulunamamıştır
10
. Bu sonuçlardan daha farklı dinamiklerin kişilerin
bu tercihlerinde belirleyici olduklarını belirtmek mümkündür.
Tablo 5:
Türkiye’nin elektrik enerjisi açığının karşılanmasına kullanılabilecek kaynaklar için tercihler (%)
Artvin
Rize
Ordu
Termik Santraller
5,0
11,0
24,7
HES
9,0
27,0
17,6
Yenilenebilir Enerji Kaynakları
86,0
41,0
56,5
Fikri Yok
4,0
21,0
1,2
Araştırma alanında yaşayan bireylere HES inşaatı esnasında ve sonrasında karşılaştıkları sorunların neler olduğu
açık uçlu olarak sorulmuştur. Ağırlıklı olarak verilen yanıtlar ağaçların kesilmesi, doğanın zarar görmesi, çevrenin
kirlenmesi olduğu belirtilmiştir. İnsan hayatının olumsuz etkilenmesi, yolların tahrip olması yine nispeten bahse-
dilmiştir. Bunların yanısıra nehirlerin kapatılması, tarımsal verimin azalması, tarımsal alanların yok olması ayrıca
bazıları tarafından değinilen sorunlar olmuştur.
Tablo 6:
Bölgenizde HES inşaatı esnasında ve sonrasında oluşan sorunlar (%)
Artvin
Rize
Ordu Ortalama
Ağaçlar kesiliyor
60
28
44
Doğaya zarar veriyor, çevreye kirletiyor
87
20
36
48
İnsan hayatını olumsuz etkileniyor
9
12
11
Yollar tahrip oluyor
4
11
8
Her haliyle zarar veriyor
3
18
11
Nehirler kapatılıyor
1
2
2
Tarımsal verim azalıyor
3
3
Hayvanlar, balıklar ölüyor
2
2
Kararsız, yanıtsız
8
18
13
Tarımsal alanlar yok oluyor
4
9
7
10 Chi kare testi kullanılarak bu analizler yapılmıştır.