167 / 514
Osman Nuri ARAS, Mustafa ÖZTÜRK, Eren ERDOĞAN
n
156
Diğer taraftan yine Tablo–6’ya bakıldığında BÜ’ye yapılan ihracatın 1994–2003 yılları arasındaki performansının
1994–2003 yılları arasındaki BÜ hariç KÇÜ stratejisi kapsamındaki ülkelere ve yine BÜ hariç tüm dünyaya yapı-
lan ihracatın performansından daha iyi olduğu görülmektedir. 1994–2003 döneminde BÜ hariç KÇÜ stratejisi
kapsamındaki ülkelere yapılan ihracat ortalama %11,98 olarak büyürken, BÜ hariç tüm ülkelere ihracat %11,63
olarak büyümüştür. BÜ ile bu iki grubun kıyaslamalarından elde edilen anlamlılık değerleri 0,000 olduğundan, bu
gruplar arasında istatistiki olarak da anlamlı bir farklılık vardır. Bu farklılık ortalaması daha yüksek olduğu için
1994–2003 döneminde BÜ’ye yapılan ihracatın genel olarak BÜ hariç KÇÜ stratejisi kapsamındaki ülkelere ve BÜ
hariç tüm dünyaya yapılan ihracattan daha başarılı olduğu söylenebilir.
BÜ’den yapılan ithalatın performansına strateji öncesi ve sonrası dönem mukayesesi açısından bakıldığında ise
1994–2003 döneminde, 2004–2013 dönemine göre daha az ithalat gerçekleştirildiği görülmektedir. Her ne kadar
aralarında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olmasa da 1994–2003 döneminde ortalama ithalat büyümesi (%19),
2004–2013 dönemi ithalat büyümesine(%21) göre yaklaşık %2 daha az gerçekleşmiştir. 1994–2003 döneminde BÜ
hariç KÇÜ ülkelerinden ve BÜ hariç tüm dünyadan gerçekleştirilen ithalatın ortalama büyümesine bakıldığında
(sırasıyla %11,57 ve %11,78) bu rakamların, aynı dönemde %19,21 olarak gerçekleşen BÜ’den yapılan ortalama
ithalattan daha küçük gerçekleştiği görülmektedir.
4.2.2. Balkan Ülkeleri ve Karadeniz’e Kıyısı Olan Ülkeler ile Dış Ticaret Performansının Analizi
“Balkan Ülkeleri ve Karadeniz’e Kıyısı Olan Ülkeler”e (BKÜ) yapılan ihracat performansı analiz edildiğinde,
BÜ’ye yapılan ihracata benzer sonuçlar elde edilmiştir. Nitekim Tablo-5’e bakıldığında 2004–2013 döneminde
BKÜ’ye yapılan ihracatın ortalamasının (%17,89) BKÜ harici KÇÜ stratejisi kapsamındaki ülkelere yapılan ihra-
catın ortalamasından (%22,81) az, BKÜ harici tüm dünya ülkelerine yapılan ihracatın ortalamasından (%13,79)
ise fazla olduğu görülmektedir. Veri setleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir sonuç elde edilemese de oransal
olarak strateji döneminde BKÜ’ye yapılan ihracatın performansının, BKÜ harici KÇÜ stratejisi kapsamındaki
ülkelere yapılan ihracatın performansından düşük, BKÜ hariç tüm dünya ülkelerine yapılan ihracatın performan-
sından ise yüksek olduğu söylenebilir. Ayrıca 2004–2013 döneminde BKÜ’ye yapılan ihracatta yaşanan ortalama
büyümenin sadece Balkan ülkelerine yapılan ihracatta yaşanan ortalama büyümeden fazla olması ise stratejinin
Karadeniz’e kıyısı olan ülkelere yapılan ihracat açısından daha olumlu bir sonuç verdiği şeklinde yorumlanabilir.
Öte yandan yine Tablo-5 incelendiğinde; 2004–2013 döneminde istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunama-
mış olsa da BKÜ’den yapılan ithalatta yaşanan ortalama büyümenin (%20,10), BKÜ harici KÇÜ stratejisi kapsa-
mındaki ülkelerden gerçekleştirilen ithalatta yaşanan ortalama büyümeden az (%24,19) ve BKÜ hariç tüm dünya
ülkelerinden gerçekleştirilen ithalatta yaşanan ortalama büyümeden fazla olduğu (%15,91) görülmektedir. Dola-
yısıyla istatistiki olmasa da oransal olarak strateji döneminde BKÜ’den yapılan ithalatın performansının, BKÜ
harici KÇÜ ülkelerinden yapılan ithalatın performansından düşük, BKÜ hariç tüm dünya ülkelerinden yapılan
ithalatın performansından ise yüksek olduğu söylenebilir.
Tablo-6’da yer aldığı gibi 1994–2003 döneminde ortalama %22,50 büyüyen BKÜ’ye ihracat, 2004–2013 dönemin-
de %17,89 olarak gerçekleşmiştir. İki seri arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunamamış olsa da seri
ortalamalarına bakıldığında BÜ serisi ile benzer şekilde 1994–2003 döneminin BKÜ için daha başarılı bir dönem
olduğu söylenebilir. 1994–2003 döneminde BKÜ hariç KÇÜ stratejisi kapsamındaki ülkelere ve BKÜ hariç tüm
dünya ülkelerine yapılan ihracattaki ortalama büyümeye bakıldığında (sırasıyla %10,91 ve %11,47), bu iki seri ile
BKÜ ihracat serisi arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. BKÜ’den yapılan ithalatın 1994–2003
dönemindeki performansına bakıldığında ise yine BÜ’den yapılan ithalata benzer bir seyir izlendiği, yani 1994–
2003 döneminde 2004–2013 dönemine göre ortalama olarak daha az ithalat büyümesi yaşandığı görülmektedir.
Aralarında istatistiki olarak anlamlı bir fark bulunamamış olsa da 1994–2003 döneminde BKÜ’den yapılan itha-
latta ortalama olarak %18,72’lik bir büyüme yaşanırken, aynı bileşimden yapılan ithalat 2004–2013 döneminde
ortalama %20,10 büyümüştür.
Diğer taraftan Tablo 6’ya bakıldığında 1994–2003 döneminde BKÜ’den yapılan ithalatın, BKÜ hariç KÇÜ strate-
jisi kapsamındaki ülkelerden ve BKÜ hariç tüm dünya ülkelerinden yapılan ithalattan daha fazla bir büyüme yaşa-
dığı görülmektedir. Zira 1994–2003 döneminde ortalama %8,04’lük bir ithalat büyümesi yaşanan BKÜ hariç KÇÜ