AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi

Türkiye, co

rafi konumu sebebiyle zengin bir biyolojik çe

itlili

e sahiptir. Bu zenginlikte, iklim farklılıkları,

topografik çe

itlilikler, jeolojik ve jeomorfolojik çe

itlilikler, deniz, göl ve akarsu gibi su ortamındaki

çe

itlilikler, 0-5000 metre arasında de

en yükseklik farklılıkları ve üç de

ik bitki co

rafî bölgesinin

varlı

ı rol oynamaktadır.

Türkiye’de 120 memeli hayvan türü, 400’den fazla ku

türü, 130 dolayında sürüngen ve 400 kadar balık türü

bulundu

u görülmektedir. Türkiye’yi çevreleyen denizlerde ise toplam 1787 hayvan türü bulunmaktadır.

Ülkemizde bulunan 250 sulak alandan 81’i uluslararası öneme sahip olup bunlardan 18’i “A” sınıfı sulak

alan olarak uluslararası düzeyde kabul görmü

, 76’sı ise önemli ku

alanı olarak belirlenmi

tir. 95 bu

day,

91 mısır, 22 arpa, 19 pirinç, 16 süpürgedarısı, 11 yulaf, 2 de çavdar olmak üzere toplam 256 tahıl çe

idi

bulundu

u görülmektedir. Türkiye, endemik türlerin zenginli

i açısından da dünyada önemli bir yere

sahiptir. Endemik bitki sayısının 3 000’den fazla oldu

u belirlenmi

tir. Bu sayı Türkiye’deki bütün bitki

türlerinin yüzde 33’üne denk gelmektedir. Avrupa kıtasında bulunan bitki türlerinin yüzde 75’i Türkiye’de

yeti

mektedir.

Türkiye, tür çe

itlili

i açısından zengin olmasına kar

ılık varolan türlerin miktarı için aynı

eyleri söylemek

mümkün de

ildir. Sınai ve evsel kirlilik, kurutma ve ıslah çalı

maları, a

ırı ve yasadı

ı balıkçılık, bilinçsiz

avlanma, denetimsiz saz kesimi ve yakılması, turizm etkinliklerinden kaynaklanan baskı, biyolojik çe

itlili

büyük zarar vermektedir. Yerle

im yerlerinden ve sanayi tesislerinden kaynaklanan deniz kirlili

i de önemli

sorun alanlarından birini olu

turmaktadır. Denizlerimizdeki kazalar, petrol sızıntıları, turizm tesisleri, yol

çalı

maları, biyolojik çe

itlili

i tehdit eden di

er geli

melerdir. Sulama sistemlerinin yerle

tirilmesi, tarla

açma, zararlılarla mücadele ilaçlarının kullanılması, a

ırı otlatma gibi tarım ve hayvancılık etkinlikleri

biyolojik de

erler üzerinde önemli baskılarda bulunmaktadır.

2.2 Mevcut Yasal Çerçeve

Ülkemizde; çevre kirlili

inin önlenmesine yönelik, insan sa

lı

ının ve do

al kaynakların korunmasını hedef

alan, toplumun temiz bir çevrede huzurlu ve güvenli bir

ekilde ya

amını düzenleyen ve kayna

ını T.C.

Anayasasından alan, çok sayıda kanun ve yönetmelik vardır. Çevre kirlili

ini önleyerek çevre kalitesinin

korunmasını sa

layan yasal düzenlemeler ve taraf olunan uluslararası sözle

meler Ek-1’de verilmektedir.

Çevre alanındaki yasal düzenlemelerin amacı; sa

lıklı ve dengeli bir çevrede ya

amak için, devletin yetkili

organlarının ve vatanda

ların davranı

ekillerini belirlemek ve gerekli standartları tespit etmektir. Temel

prensipleri belirleyen bu kanunlara istinaden çıkarılan yönetmelik, tebli

, genelgeler vs. uyulması gereken

esas ve usullere ili

kin ayrıntıları içerir.

2.3

Sorumlu Kurum ve Kurulu

lar

T.C. Anayasasına göre; çevreyi geli

tirmek, çevre kirlili

ini önlemek ve çevreyi korumak tüm kamu kurum

ve kurulu

ları ile vatanda

ların ödevidir. Anayasanın bu hükmü gere

i, hiçbir ki

i kurum ve kurulu

çevre

ile ilgisi olmadı

ını söyleyemez. Konuya kamu kurulu

ları ve devletin organları açısından yakla

tı

ımızda;

devletin temel i

levlerini yerine getiren yasama, yürütme, yargı organlarının çevre konusunda yetkili ve

sorumlu oldu

u görülmektedir.

Yürütme içinde yer alan genel idare, merkezi ve mahalli idare olmak üzere iki gruba ayrılmı

olup, merkezi

idare illere, ilçelere ve di

er kademeli bölümlere ayrılmı

tır. Mahalli idareler ise

l, belediye ve köy halkının

ortak ihtiyaçlarını kar

ılamak üzere kurulu yerel yönetim kurulu

larıdır. Bu kurulu

lar yerel düzeyde hizmet

sunmaktadırlar. Ülke düzeyinde kamu hizmetlerini yerine getirmek üzere örgütlenmi

olan merkezi idare

bakanlık ve çe

itli bakanlıklara ba

lı olarak bir hiyerar

i içinde çalı

ır. Görev alanları itibariyle çevre ile

rudan ilgili kurum kurulu

lar Ek 2’de verilmektedir.

2.4

Çevre Korumada Ya

anılan Darbo

azlar ve Riskler

Özellikle izin, izleme, denetim ve yaptırımlarda aynı i

in farklı kurumlar tarafından mükerrer yürütülmesi

nedeniyle çevre konusunda ülke genelinde sa

lıklı bir çevre yönetim planı uygulanamamaktadır. Çevre ve