318 / 514
Binyıl Kalkınma Hedefleri: Karadeniz Ülkeleri İçin Bir Karşılaştırma
307
n
Üreme sağlığı hizmetlerine herkesin
erişiminin sağlanması
Doğum kontrolü
yöntemlerinin kullanım
oranı(%)
71,6**
(2000)
65,4
40,5**
(2000)
53,4*
(2010)
64,4**
(2005)
-
Ergenlerin (adölesan)
doğum oranı (1000 kadın
başına)
30
27,9*
(2011)
32,8
39,5
40,4
42*
(2011)
Doğum öncesi bakımın
kapsama oranı(%)
-
74,8*
(2007)
-
90,2
-
-
Karşılanmamış aile
planlaması ihtiyacı
17,5**
(1999)
4,9
23,8**
(2000)
12,3*
(2010)
-
-
Kaynak:
UNSTAT
*Her ülke için ulaşılması mümkün olan en son yıl verilerdir.
**Her ülke için ulaşılması mümkün 2002 yılı verisine en yakın başlangıç yıl verisidir (2002 yılı verisine ulaşılamadığı durumlar
için).
Anne ölüm oranlarında her ülke için yaklaşık %40-%50 aralığında bir düşüş sağlansa da Bulgaristan diğer Kara-
deniz ülkelerine göre çok daha başarılı bir performans sergilemiştir. Vasıflı personel tarafından yaptırılan doğum
oranı Türkiye hariç ülkeleri için %99 oranı civarındayken Türkiye bu konuda diğer ülkelere göre geri kalmıştır.
Doğum kontrol yöntemlerinin kullanım oranı incelendiğinde ise kayda değer bir artışın gerçekleşmediği hatta
Rusya ve Ukrayna’da bu oranın düştüğü görülmektedir. Adölesan doğum oranlarında ise bir başarıdan daha çok
bir başarısızlıktan söz edilebilir. Bulgaristan, Gürcistan ve Romanya’da bu oran artmıştır. Diğer ülkelerde ise farklı
oranlarda azalma olmasına rağmen hala yüksek orandadır. Erken yaşta bebek sahibi olma hem anne hem bebek
açısından sağlık riskleri taşırken diğer taraftan eğitim, çalışma hayatı ve dolayısıyla yoksullukla ilgili sorunlara da
neden olmaktadır. Bu nedenle bu oranın azaltılması, yoksulluk, eğitim, cinsiyet eşitliği ve çocuk ölüm oranları
hedeflerin gerçekleşmesi açısından önemlidir.
4.6. BKH-6: HIV/AIDS, Sıtma Ve Diğer Salgın Hastalıklarla Mücadele Edilmesi
Tablo 8:
HIV/AIDS, Sıtma ve Diğer Salgın Hastalıklarla Mücadele Edilmesi
Hedefler
Göstergeler
Türkiye
Rusya
Romanya
2002 2012 2002 2012 2002 2012
2015 yılına kadar HIV/AIDS yayılımının
durdurulması ve geriletilmeye
başlatılması
15-49 yaş arasında HIV’in
yaygınlık oranı
-
-
-
-
-
-
En son yüksek riskli cinsel
ilişkide kondom kullanma
oranı
15,2**
(2003)
19,6*
(2008)
34**
(2004)
36,8*
(2011)
13,3**
(1999)
32,5*
(2005)
15-24 yaş arasında HIV/
AIDS’den korunma yolları
hakkında bilgi sahibi
olanların oranı
-
-
-
-
-
-
10-14 yaş arasındaki okula
giden yetim çocukların
okula giden yetim
olmayan çocuklara oranı
-
-
-
-
-
-
Tablo 7 devam