74 / 158
59
Çevresel yatırımlara finansman sa
ğ
lanmasında önemli kaynaklardan biri olan tarifeler hizmetin sürdürülebilirli
ğ
i
açısından büyük bir önem arz etmektedir. Tarifeler belirlenirken tüketicilerin ödeme gücü de dikkate alınması ve
yapılan yatırımların finansmanın geri kazanılması önem arz etmektedir.
Kamu tarafından gerçekle
ş
tirilecek yatırımlarının finanse edilebilmesi için ulusal ve uluslararası hibe kaynakların
belirlenen önceliklendirme kriterlerine göre seçilmi
ş
kentsel alt yapı projelerine kullandırılması ve seçilen
projelerden teknik kapasitesi yetersiz olan belediyelere ait olanların
İ
ller Bankası aracılı
ğ
ıyla gerçekle
ş
tirilmesi için
gerekli çalı
ş
ma ve düzenlerin yapılmasında fayda görülmektedir.
Çevre uyumla
ş
tırma yatırımlarının finasmanı çalı
ş
masında mali kaynakların miktarı tespit edilirken GSY
İ
H ve
büyüme hızı verilerinin yıllara göre tahmini artı
ş
oranları, yatırım programında yer alan projelerin geçmi
ş
be
ş
yıla
ait gerçekle
ş
me de
ğ
erleri, 2005-2006 yılları yatırım programında yer alan projelerin yılı ödenekleri hesaba
katılmı
ş
tır. Yatırım finansmanı tahminleri yapılırken yapılan kabullere a
ş
a
ğ
ıda yer verilmi
ş
tir:
•
Her bir sektörün uyumla
ş
tırma maliyet tahminleri ve buna ba
ğ
lı olarak yıllık yatırım ihtiyaçları “Yüksek
Maliyetli ÇevreYatırımlarının Planlanması Projesi” kapsamında hazırlanan Feasible modeli sonuçlarından
alınmı
ş
tır.
•
AB çevre direktiflerinden, uyumla
ş
tırma maliyetleri kamu tarafından kar
ş
ılanacak olanların finansmanında
merkezi idare, yerel idare, kamu özel i
ş
birli
ğ
i, ikili i
ş
birli
ğ
i kredileri, AB hibeleri ve di
ğ
er hibe kaynakları
kullanılacaktır.
•
Uyumla
ş
tırma maliyetleri özel sektör tarafından kar
ş
ılanması gereken direktiflerin finansmanı özel sektör
tarafından gerçekle
ş
tirilecektir.
•
Merkezi bütçe katkısı tespit edilirken fonksiyonel bütçede 112 kodla yer alan Temizlik ve Çevreyi
Koruma, 116 kodlu Tarım ve 119 kodlu Su - Kanalizasyon bütçelerine ayrılan ödenek baz alınmı
ş
ve
gelecekte bu tutarın GSY
İ
H artı
ş
oranında artaca
ğ
ı kabul edilmi
ş
tir.
•
İ
ller Bankasınca belediyelere sa
ğ
lanan krediler GSY
İ
H artı
ş
oranında artacaktır.
•
İ
kili mali i
ş
birli
ğ
i kapsamında sa
ğ
lanan dı
ş
krediler belediyelerin talebi halinde maliyet etkin, yapılabilir ve
belediyesince geri ödemesi garanti edilen projelerde kullandırılacaktır.
•
Kamu-Özel
İş
birli
ğ
i (KÖ
İ
) ile sa
ğ
lanacak mali kaynaklar yıllık ortalama yüzde 9 oranında artacaktır.
•
AB mali i
ş
birli
ğ
i kapsamında sa
ğ
lanacak fonlardan çevre yatırımlarına ayrılacak kaynak 2007-2010 yılları
arasında 3. bile
ş
ene ayrılan kayna
ğ
ın yakla
ş
ık yüzde 40'ı olacaktır. Buna göre 2007-2010 yılları arasında
çevreye yıllık 67-96 milyon Avro arasında kaynak tahsis edilecektir. Çevre alanına AB mali i
ş
birli
ğ
i
kapsamında ayrılacak kaynakların 2010 yılından sonra önemli miktarda artaca
ğ
ı kabul edilmi
ş
tir. Buna
göre 2011 yılında 500 milyon Avro olması beklenen kayna
ğ
ın her yıl yakla
ş
ık yüzde 10 oranında artaca
ğ
ı
kabul edilmi
ş
tir.
•
İ
çmesuyu sektörü finansmanı
:
İ
çmesuyu hizmetinin finansmanından yerel yönetimler sorumludur
(hizmetin yerelli
ğ
i ve kullanan öder prensibi). Ancak ekonomik faydası yüksek projelere geçmi
ş
dönemde
oldu
ğ
u gibi merkezi idarenin mali deste
ğ
inin sa
ğ
lanmasına devam edilecektir. Bu kapsamda, merkezi
idarenin çevreye tahsis edece
ğ
i mali kaynakların en az yüzde 55'i mevcut mevzuat çerçevesinde DS
İ
tarafından yürütülecek içme suyu projelerine kullandırılacaktır. 2007-2010 yılları arasında çevreye ayrılan
AB fonlarının yüzde 30'u içmesuyu projelerinde kullanılacaktır ancak bu oran 2011 yılından sonra yüzde
20’ye dü
ş
ecektir. AB fonlarının kullanımında gerekli olacak e
ş
finansman yerel yönetimlerce
kar
ş
ılanacaktır. E
ş
finansman sa
ğ
lanmasında
İ
ller Bankası kredileri ve uygun ko
ş
ullu dı
ş
krediler de
kullanılabilecektir.
İ
ller Bankası kredilerinin yüzde 30’unun içmesuyu projelerinde kullanılması
öngörülmektedir. Sa
ğ
lanacak uygun ko
ş
ullu dı
ş
kredilerin yakla
ş
ık yüzde 10’u içmesuyu projelerinde
kullanılacaktır. Yerel yönetimlerin yatırım için ayıracakları özkaynaklarının yakla
ş
ık 38’ı içmesuyu
yatırımlarında kullanılacaktır.
•
Atıksu sektörü finansmanı
: Atıksu hizmetinin finansmanından yerel yönetimler sorumludur. Merkezi
idarece mali katkıda bulunulacak projeler dı
ş
sal faydası yüksek olan ve merkezi hükümet tarafından
korumaya alınan alanlarda (ÖÇK alanları) uygulanan projelerle sınırlı olacaktır.Çevreye ayrılan AB
fonlarının yüzde 40'ı atıksu projelerinde kullanılacaktır. Bu oran 2011’den sonra yüzde 50’ye
yükselecektir. AB fonlarının kullanımında ihtiyaç duyulacak e
ş
finansman yerel yönetimlerce
kar
ş
ılanacaktır. E
ş
finansman sa
ğ
lanmasında
İ
ller Bankası kredileri ve uygun ko
ş
ullu dı
ş
krediler de
kullanılabilecektir.
İ
ller Bankası kredilerinin % 50-60’ı atıksu projelerinde kullanılması öngörülmektedir.
Sa
ğ
lanacak uygun ko
ş
ullu dı
ş
kredilerin yarısı atıksu projelerinde kullanılacaktır. Yerel yönetimler öz
kaynaklarının yüzde 40’ı atıksu yatırımlarına tahsis edeceklerdir.