73 / 158
58
Tablo 6.1.1
2007-2023 Yılları Arasında Çevre Yatırımlarının Toplam Finansman
İ
htiyacı
Milyon YTL
Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Su Sektörü
63.114 2.475 2.633 2.835 2.977 3.082 3.164 3.263 3.445 3.813 4.052 4.238 4.351 4.478 4.584 4.398 4.684 4.643
Katı Atık
Sektörü
17.762 372 531 717 888 890 992 1.042 1.135 1.182 1.182 1.184 1.184 1.276 1.276 1.276 1.276 1.358
Hava Sektörü
69
5
5
5
5
5
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
2
2
Gürültü Sektörü
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Kimyasallar
Sektörü
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
EKK Sektörü (*) 27.415
97 284 979 1.052 1.139 1.226 1.295 1.390 1.488 1.382 2.096 2.196 2.313 2.428 2.551 2.681 2.817
Do
ğ
a
Koruma
Sek.
490
7
13
19
20
22
26
28
30
30
32
33
37
39
33
35
41
45
Genel Toplam
108.851 2.956 3.467 4.556 4.942 5.139 5.412 5.632 6.003 6.516 6.652 7.555 7.772 8.110 8.326 8.264 8.684 8.865
* : Büyük Yakma Tesisleri yatırım süreci AB uyum kapsamında yeniden de
ğ
erlendirilecektir. 2023 yılından sonra
sektörde 2.160 milyon Avro'luk yatırım gerekmektedir.
** : Toplam içerisindeki 727 milyon YTL yakıt kalitesine (98/70/EC) aittir. Yakıt kalitesine ili
ş
kin uygulamanın
kısa sürede tamamlanması hedeflenmekte oldu
ğ
undan yıllara göre da
ğ
ılım yapılmamı
ş
olup, uygulama süreci
TÜPRA
Ş
yatırımlarına ba
ğ
lı olarak tespit edilecektir.
Tablo 6.1.2
2007-2023 Yılları Arasında Çevre Yatırımlarının Sektörlere Da
ğ
ılımı
YATIRIM
İ
HT
İ
YACI
SEKTÖRLER
(Milyon YTL)*
(Milyon Avro)
Oran (%)
Su Sektörü Toplamı
63.114
33.969
58
Katı Atık Sektörü Toplamı
17.762
9.560
16
Hava Sektörü Toplamı
69
37
0
Gürültü Sektörü Toplamı
0
0
0
Kimyasallar Sektörü Toplamı.
0
0
0
EKK Sektörü Toplamı
27.415
14.755
25
Do
ğ
a Koruma Sektörü.Toplamı
490
264
0
Genel Toplam
108.851
58.585
100
*1 Avro 1,858 YTL alınmı
ş
tır.
6.2 Yatırım
İ
htiyacı Finansmanın Kar
ş
ılanması
Çevre ile ilgili politikaların uygulanmasında ekonomik araçların rolünün çevre politikalarını destekleyecek
ş
ekilde
kullanılması gerekmektedir. Özellikle Yeni Çevre Kanununda belediyelerin su, atıksu ve katı atıkla ilgili
hizmetlerinin kar
ş
ılı
ğ
ını almasının sa
ğ
lanması, bu hizmetlerden tahsil ettikleri gelirleri yine sadece bu alanlarda
kullanmalarının sa
ğ
lanması, te
ş
vik ve cezai yaptırımın güçlendirilmesi hususları yer almı
ş
tır.
Çevre hizmetleri için ücret alınması finansman stratejisinin önemli bir bile
ş
eni olması yanında kirleten öder
prensibiyle uyumlu olmak için de gereklidir. Ancak, alınan ücretlerin, verilen hizmetleri kullanıcılar ile yerel
yönetimler tarafından da kar
ş
ılanabilir olması gerekmektedir.
Ülkemizde nüfusu 150.000’den büyük olan belediyeler atıksu bertarafı ile ilgili hizmetleri kar
ş
ılayabilir durumda
olmakla birlikte bu nüfusun altında olan belediyeler verdikleri hizmetlerin kar
ş
ılı
ğ
ını alamadıklarından hizmetleri
kar
ş
ılamada oldukça yetersiz kalmaktadırlar. Finansman kaynakları yetersiz olan belediyelerin desteklenmesi
amacıyla atıksu de
ş
arjlarının vergilendirilmesi ve atıksu de
ş
arjı fazla olan belediyelerden alınacak vergilerin küçük
ölçekteki belediyelerin ilk yatırım masraflarının belli oranda hibe olarak kar
ş
ılanması de
ğ
erlendirilmelidir.