19 / 158
14
Su yönetimi konusunda mükerrerli
ğ
i ve bütünlük arz etmeyen parçalı yapıyı önleyerek etkin hale getirecek,
bir “Çerçeve Su Yasası” olu
ş
turularak kurumsal yapı güçlendirilecektir.
Deniz çevresinin Petrol ve Di
ğ
er Maddelerle Kirlenmesi Durumlarında Müdahale ve Zararların Tazmini
Esaslarına Dair Kanun kapsamında acil müdahale merkezlerinin olu
ş
turulması gerekmektedir. Öte yandan;
gemi kaynaklı kirlili
ğ
in önlenmesi ve deniz çevresinin korunması amacıyla özellikle illegal de
ş
arjların
önlenmesi, balast sularının yönetimi, tehlikeli yüklerin deniz yoluyla ta
ş
ınması konularında ülkemizin
teknik, idari ve hukuki altyapılarının geli
ş
tirilmesi gerekmektedir.
5.1.5
Su Sektörü Yatırım
İ
htiyacı
Yüksek miktarda yatırım gerektiren direktiflerin ba
ş
ında Kentsel Atık Suyun Arıtılması Direktifi,
İ
çme Suyu
Direktifi,
İ
çme suyu Amacıyla Kullanılan Yüzeysel Suların Kalitesi ile ilgili Direktif, Su Çerçeve Direktifi,
Suda Tehlikeli Maddeler Direktifi, Nitrat Direktifi ve Yüzme Suyu Direktifi gelmektedir.
Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi kapsamında su sektörü direktiflerinin uygulanması
halinde ihtiyaç duyulacak en az ve en yüksek yatırım miktarları tespit edilmi
ş
tir. Kentsel Atıksu Arıtma
Direktifi hassas veya daha hassas su kaynaklarına de
ş
arj edilen atık su için farklı arıtma tipi
gerektirmektedir.
Direktiflerin uygulanması halinde en az, orta ve en yüksek maliyet senaryoları olu
ş
turulmu
ş
ve yatırım
maliyetleri çıkarılan 7 direktifin toplam tutarı; en dü
ş
ük senaryoya göre 33.969 milyon Avro, orta senaryoya
göre 35.874 milyon Avro ve en yüksek senaryoya göre 37.867 milyon Avro olarak belirlenmi
ş
tir. Buna göre;
su sektörü için en dü
ş
ük ve en yüksek senaryolar arasındaki toplam yatırım ihtiyacı farkı yakla
ş
ık 4 milyar
Avrodur. Bu farkın i
ş
letme maliyetlerinde de olaca
ğ
ı bilinmekte olup seviyesi
ş
u an için tahmin
edilememektedir. Bu belirsizlik en dü
ş
ük senaryonun seçilmesinde etkili olmu
ş
tur.
Kentsel Atıksu Arıtma Direktifine uyumda en az maliyet gerektiren senaryo seçilmi
ş
tir. Bu senaryoya göre
Marmara, Ege Denizi Kıyıları, Antalya ve
İ
skenderun Körfezi ile içme suyu kayna
ğ
ına 100 km’den yakın
içme suyu havzaları hassas, di
ğ
er yüzeysel sular normal ve tüm Karadeniz ile Bo
ğ
az’ın altından de
ş
arj
yapılan ve Karadeniz’e do
ğ
ru akan bölgeler az hassas alan olarak kabul edilmi
ş
tir. En yüksek senaryoda ise
ülkenin bütün suları hassas alan olarak kabul edilmi
ş
ve e
ş
de
ğ
er nüfusu 10.000’den yüksek tüm atık su
toplama alanlarında ileri arıtma öngörülmü
ş
tür. Ülkenin ekonomik durumu dikkate alındı
ğ
ında; arıtma
sistemlerinin tipi, sayısı, i
ş
letme/bakım maliyetleri ve arıtma çamurlarının bertarafı ülkemize oldukça önemli
bir mali yük getirmektedir. Bu çerçevede kanalizasyon ve arıtma tesislerinin yapımı ve seviyelerinin
artırılmasının kademeli olarak yapılması gerekli görülmektedir.
Tüm bu varsayımlardan hareketle Kentsel Atık Su Direktifi, Nitrat Direktifi, Suya Tehlikeli Maddelerin
Bo
ş
altımı Direktifi ve Su Çerçeve Direktifi için önerilen senaryolardan en az yatırım gerektiren senaryolar
seçilmi
ş
tir.
İ
çme Suyu Direktifi,
İ
çme suyu Amacıyla Kullanılan Yüzeysel Suların Kalitesi Direktifi ve
Yüzme Suları Direktifi için do
ğ
rudan insan sa
ğ
lı
ğ
ı ve ülkemizin geli
ş
en turizm potansiyeli dikkate
alındı
ğ
ından dolayı en fazla yatırım gerektiren yüksek senaryo seçilmi
ş
tir. Su Sektörü
İ
zleme Tablosu’nda
belirtilen yatırım maliyetleri seçilen senaryolara göre verilmi
ş
tir (Tablo 5.1).
Tablo 5.1.3’de 2007 – 2023 yılları arasında içme suyu arıtma tesisleri ve
ş
ebekelerinin ilk yatırım ve
yenileme maliyetleri toplam 23 Milyar 680 milyon YTL (12 Milyar 743 Milyon Avro) olaca
ğ
ı ve yenileme
maliyetlerinin ilk yatırım maliyetlerinden 3 kat daha fazla finansmana ihtiyaç oldu
ğ
u görülmektedir.
Buradanda ülkemizdeki tesislerin önemli bir kısmının eski oldu
ğ
u sonucu çıkarılabilir.
Tablo 5.1.4’de 2007 – 2023 yılları arasında atık su arıtma tesisleri ve
ş
ebekelerinin ilk yatırım ve yenileme
maliyetleri toplam 33 Milyar 604 Milyon YTL (18 Milyar 083 Milyon Avro) olaca
ğ
ı ve yenileme
maliyetlerinin ilk yatırım maliyetleri ile yakla
ş
ık aynı seviyelerde oldu
ğ
u görülmektedir. Ülkemizde yakla
ş
ık
nüfusun yüzde 45’inin atık suyunun arıtılabildi
ğ
i dü
ş
ünülürse gerekli yatırımın büyük ço
ğ
unlu
ğ
unun yeni
arıtma tesisi yapımı ve
ş
ebeke yenileme konusunda kullanılaca
ğ
ı görülmektedir.
Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlanması Projesinde; 2003 Yılı Ulusal Programında su sektörü
içinde yer alan toplam 24 direktiften Kentsel Atıksu, Nitrat,
İ
nsani Tüketim Amaçlı
İ
çme Suyu,
İ
çmesuyu